Durante o 2023 a organización atendeu a máis de oitenta persoas no seu centro do pazo de Guizamonde de Ourense.
O servizos que ofrece Proxecto Home no seu centro situado no pazo de Guizamonde en Ourense. A entidade, que atende a quen ten problemas de adicción a diversas substancias, ofrece tanto programas ambulatorios como outros que conlevan o ingreso no seu centro terapéutico.
Nese recurso terminaron o ano 18, tantos como prazas dispoñibles hai. Ademais, a entidade mantén tamén unha Comunidade terapéutica Intrapenitenciaria no cárcere do Pereiro, pola que pasaron cincuenta reclusos. Pero as cifras non son o que máis preocupa á psicóloga Ofelia Debén, responsable da asistencia que a organización presta en Ourense desde 1997 e directora presidenta de Proxecto Home Galicia desde o 2021. «Por desgraza o que nos ten máis en alerta son os problemas de saúde mental asociados a adiccións. Non só crece a porcentaxe de quen ten algunha afectación, senón que ademais a deterioración co que a xente chega é máis grave», sinala.
Segundo explica, esta circunstancia dificulta o traballo nas comunidades terapéuticas xa que a maior deterioración nas capacidades cognitivas máis posibilidades hai de que non se produza a adherencia necesaria aos tratamentos para superar a adicción. Para eses casos nos que a persoa non é capaz xa de adaptarse ao ritmo dalgún dos programas de rehabilitación normalizados en réxime ambulatorio ou interno, na entidade existe un terceiro recurso cun tratamento máis específico que tamén se realiza en réxime residencial. É o programa Acougo
Pero ademais preocupa o crecemento do consumo de drogas estimulantes, principalmente a cocaína e o cánnabis. «Nós vemos cada vez a máis persoas con problemas de saúde mental asociados ao haxix como substancia de consumo principal. E o problema é que tanto esta substancia como outros estimulantes, como as bebidas enerxéticas, consómense coma se fose algo inofensivo e non pasase nada. O caso é que a maioría dos consumidores desas substancias e produtos son moi novos, cun cerebro en formación ao que este tipo de poutadas acaba afectando gravemente», advirte Ofelia Debén.
Aínda que a media de idade máis habitual dos que se achegan a Proxecto Home buscando saír da adicción a drogas está entre os 30 e os 35 anos, nesta organización saben que moitos chegan tras fracasar en intentos anteriores con outros programas, xeralmente máis curtos ou menos intensos. Tamén saben que as consecuencias do actual rexurdimento do consumo de marihuana chegará a eles en poucos anos. Para Ofelia Debén, a sociedade baixou a garda con este problema. «Nós sempre tivemos un programa de divulgación e prevención no ámbito escolar. Antes tiñamos tantas peticións de colexios que nos custaba atender a todos; hoxe chégannos moi esporadicamente», sinala.
Internet e Xogo
As adiccións que chaman comportamentales, isto é, que non teñen a súa orixe nunha substancia senón nun hábito, tamén preocupan na entidade. Non tanto polo número de afectados —«Non son maioritarias aínda», di Debén— senón polo crecemento de casos entre os máis novos. En Proxecto Home xa tratan a adolescentes por problemas coas apostas en liña, adiccións aos videoxogos ou a redes sociais. De momento os programas que abordan estas condutas adictivas son coñecidos na entidade como «satélites» porque só póñense en marcha cando aparecen casos demandando axuda. Gustaríalles que nunca deixasen de ser activacións esporádicas pero temen que acabarán funcionando de forma contínua polo crecemento da demanda.
Con estes usuarios, a abordaxe é sempre ambulatorio e trabállase non só cos mozos senón tamén coas súas familias. «Sempre o facemos, pero nestes casos aínda é máis necesario acompañarlles no proceso, porque sofren moitas chantaxes emocionais deses fillos. Coas familias non hai que ser nin punitivos nin castigadores e os nosos programas teñen unha parte de escoita e acompañamento, pero tamén lles formamos para que cambien», di Debén.
Son, de feito, os proxenitores e non o propio afectado —como ocorre co resto de usuarios que libremente deciden pedir axuda— os que se achegan á entidade. Segundo explican, ás veces chegan tras recibir unha recomendación dos orientadores dos colexios, pero noutras é porque senten desbordados pola situación tras descubrir cargos en tarxetas que lles desvelan, por exemplo, unha adicción ao xogo que descoñecían. «Para chegar a este punto, faltaron moitos límites. Cando notemos que a tecnoloxía acapara cada vez máis tempo e provoca que se vaia illando da súa contorna, sexa a súa familia, sexan os seus amigos ou as actividades que antes facía, é cando empeza a ser daniña e temos que pensar que hai un problema. Os límites hai que poñelos independentemente de que se vaia a enfadar, se vaia a rebotar ou non lle vaia a gustar», di Debén.
A abordaxe deste tipo de dependencia é diferente que o que se realiza cando a persoa ten un problema de adicción vinculado a substancias. Céntrase en ensinarlles a facer un bo uso de algo que van seguir manexando. «Non é como unha droga, que o que tes que aprender é a non volver consumir», matiza. De feito, e aludindo ás limitacións de uso dos móbiles nos colexios, Ofelia Debén asegura que «está ben, hai que poñer controis de estímulos, pero despois ten que ir acompañado de aprender a como saber usalo». Para a experta o problema de que os adultos non teñan ás veces tantos coñecementos nesa tecnoloxía como os adolescentes non pode ser unha escusa para poñer límites, pero tamén advirte que, como en moitos outros aspectos, é necesario predicar co exemplo. «Non se pode poñer límites ao neno e logo ti estar co teléfono mentres comedes. É #cuestión de educar», conclúe Ofelia Debén.
Fonte: www.lavozdegalicia.es
